सोने दर ८७ हजार पार ! ट्रम्प यांची कस्टम ड्युटी धोरणे,

सोन्याच्या किमतीतील चढ-उतार आणि ट्रम्प धोरण,भारतीय रुपयांच्या मुळावर

सोने दर ८७ हजार पार

अमेरिकेचे माजी राष्ट्राध्यक्ष डोनाल्ड ट्रम्प यांनी आपल्या टॅरिफ धोरणांमुळे जागतिक अर्थव्यवस्थेवर मोठा प्रभाव टाकला. त्यांनी आपल्या कार्यकाळात विविध देशांवर आयात कर (Import Tariff) लागू केला. यामध्ये चीन आणि भारतासह अनेक देशांचा समावेश होता.

सोन्यावर कस्टम ड्युटी लावण्याच्या ट्रम्प धोरणामुळे जागतिक बाजारपेठेत मोठा गोंधळ निर्माण झाला.

सोन्याचा साठा आणि त्याची स्थिती (Q3 2024 अहवाल)

सोन्याला ऐतिहासिकदृष्ट्या सुरक्षित गुंतवणूक मानले जाते. मध्यवर्ती बँका, सरकारी संस्थांनी मोठ्या प्रमाणावर सोन्याचा साठा करून ठेवलेला आहे. Q3 2024 मध्ये अनेक देशांनी आपला सोन्याचा साठा वाढवला आहे. जागतिक बाजारात सोन्याची मागणी सातत्याने वाढत असून, गुंतवणूकदार आणि सरकारे सुरक्षित संपत्ती म्हणून सोन्यावर अधिक भर देत आहेत.

प्रमुख देश आणि त्यांचा सोन्याचा साठा (टनमध्ये)

• अमेरिका – 8,133 टन (जगातील सर्वाधिक साठा)
• जर्मनी – 3,355 टन
• इटली – 2,452 टन
• फ्रान्स – 2,437 टन
• चीन – 2,192 टन (निरंतर वाढ)
• भारत – 800+ टन (RBI च्या सातत्याने खरेदीमुळे वाढ)

अहवालानुसार, चीन आणि भारताने विशेषत: आपल्या सोन्याच्या साठ्यात वाढ केली आहे. कारण, अनिश्चित आर्थिक परिस्थिती आणि चलनाच्या अस्थिरतेपासून संरक्षण मिळवण्यासाठी सरकारे मोठ्या प्रमाणावर सोन्याची खरेदी करत आहेत.विशेष म्हणजे चीन कडे आपल्या पेक्षा तिप्पटीने सोने साठा आहे. आणि अलीकडेच चीनच्या ” डीपसिक ” अमेरिकेसह अनेक देशांच्या शेयर बाजारात चांगलाच दणका दिला आहे. त्यामुळे अमेरिकेच्या अनेक बड्या कंपन्यांचे शेयर कोलमडले आहे. याला प्रतिउत्तर म्हणून अमेरिकन राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्प यांनी चीनची कोंडी करण्यासाठी नवीन आयात कर धोरण लागू केले आहे. याचा फटका संपूर्ण जगाला बसणार आहे.

डोनाल्ड ट्रम्प यांचे कस्टम ड्युटी धोरण आणि त्याचा परिणाम

अमेरिका आणि आंतरराष्ट्रीय बाजारातील व्यापार धोरणांवर डोनाल्ड ट्रम्प यांच्या नितीचा मोठा प्रभाव आहे. ट्रम्प यांनी त्यांच्या कार्यकाळात अनेक वेळा कस्टम ड्युटी (आयात शुल्क) वाढवले. त्यांचे धोरण संरक्षणवादी (protectionist) होते, ज्यामुळे अमेरिकन उत्पादनांना प्रोत्साहन मिळावे आणि परदेशी आयात कमी व्हावी.परंतु अमेरिकन गुंतवणूकदारांनी आपली सोन्यातील गुंतवणूक वाढविल्याने जागतिक सोने बाजारात सोने उच्चांकी किमतीवर गेले आहे. यामुळे भारतीय रुपयांचे मूल्य आणखी खाली जाण्याची शक्यता आहे. यामुळे सामान्य नागरिकांना महागाई चे चटके बसण्याची शक्यता बळावली आहे.

१. सोन्यावरील आयात शुल्क वाढ

ट्रम्प प्रशासनाने सोन्यावरील कस्टम ड्युटी वाढवून 10% पर्यंत नेली होती. यामुळे अमेरिकेत सोन्याची आयात महाग झाली. परिणामी, सोन्याची किंमत वाढली आणि गुंतवणूकदारांनी अधिक प्रमाणात सोने खरेदी करणे सुरू ठेवले.

२. जागतिक बाजारावरील परिणाम

• अमेरिकेत सोन्याच्या आयात खर्चात वाढ झाल्यामुळे, सोन्याची मागणी वाढली आणि त्यामुळे आंतरराष्ट्रीय बाजारात दर वाढले.
• भारत, चीन यांसारख्या देशांनीही आपली कस्टम ड्युटी वाढवण्याचा विचार केला, ज्यामुळे देशांतर्गत बाजारात सोन्याच्या किंमती वाढल्या.
• डॉलरच्या किंमतीत घट आणि व्याजदर कपातीमुळे सोन्याच्या किंमतींना आणखी चालना मिळाली.

३. भारतीय बाजारावरील परिणाम

भारत हा सोन्याचा सर्वात मोठा ग्राहक आहे, आणि आयात शुल्क वाढल्यामुळे भारतीय बाजारात सोन्याच्या किमती प्रचंड वाढल्या. सरकारने सोने आयात कमी करण्यासाठी विविध उपाययोजना आखल्या, जसे की डिजिटल गुंतवणुकीस चालना देणे आणि सोन्याचे बाँड्स (Sovereign Gold Bonds) विक्रीस प्रोत्साहन देणे.

भविष्यातील संभाव्य धोरणे आणि प्रभाव

• जर ट्रम्प पुन्हा सत्तेवर आले, तर ते कस्टम ड्युटी अजून वाढवण्याची शक्यता आहे, ज्यामुळे सोन्याच्या किंमती आणखी वाढू शकतात.
• व्यापार धोरणांमध्ये कठोर पावले उचलल्याने जागतिक बाजारात सोन्याची मागणी आणखी वाढेल.
• भारतीय अर्थव्यवस्थेवर परिणाम – भारतात सोन्याच्या किंमती वाढल्यामुळे सामान्य नागरिकांसाठी सोने खरेदी महाग होईल. रुपयांच्या जागतिक मूल्यात आणखी होवू शकते.

MCX वायदा बाजारातील सोने दर:
एप्रिल ४ च्या करारांसाठी MCX वर सोन्याने ₹82,415 प्रति 10 ग्रॅमचा नवीन उच्चांक गाठला. सकाळी 9:30 वाजता MCX वर सोन्याचा दर 0.36% वाढून ₹82,341 प्रति 10 ग्रॅम होता.

वर्ल्ड गोल्ड कौन्सिल अनेक वर्षांपासून सोन्या बाजारात विश्वास आणि पारदर्शकता वाढवण्यासाठी विविध प्रकल्प आणि उपक्रम राबवत आहे.अलीकडच्या घटनाक्रमावर ही संस्था बारकाईने लक्ष ठेवून आहे.